Ameliyat sırasında hastanın kaslarını gevşetmek, reflekslerini kontrol altına alabilmek, acı duyumunu engellemek ve bilincin kapanmasını sağlamak için anestezi ilaçlarından yardım alınır. kullanılacak ilaçlar ise şu durumlara bağlı olarak değişiklik gösterir:
- Hastanın genel sağlık durumu,
- Kronik hastalıkların olup olmadığı,
- Alerjilerin varlığı,
- Ameliyatın yapılacağı bölge ya da organ,
- Ameliyat sırasında kullanılacak yöntem (açık cerrahi, laparoskopik/ kapalı yöntem ameliyat gibi)
- Anestezi muayenesi ve test sonuçlarının uygunluğudur.
Tüm kriterler değerlendirildikten sonra operasyon sırasında uygulanacak anestezi yöntemine karar verilir. temelde 3 farklı anestezi yöntemi bulunur. bu yöntemler;
- Lokal anestezi: Yalnızca kesi yapılacak bölge ve yakın çevresinin uyuşturulması ile gerçekleştirilir. dikiş sayısının ve komplikasyon riskinin düşük olduğu, küçük çaptaki cerrahi operasyonlar için tercih edilir. hastanın yoğun stres altına girmesi ya da çok fazla paniğe kapılması halinde anestezi uzmanları gerekli müdahaleleri yapacak ve hastanın yatıştırılmasını sağlayacaktır.
- Bölgesel anestezi: Ameliyatın yapılacağı alanın tamamı uyuşturuluyorsa (kolun ya da gövdenin tamamı gibi) bölgesel anestezi adı verilir. operasyon sırasında hastalar baygın değildir. ancak sedasyon uygulaması ile yatıştırılmaları sağlanır. kendi arasında 4 farklı şekilde uygulanır:
- Epidural anestezi: omurların arasına yerleştirilen kateter ile anestezi ilacı verilir. bu işlem küçük bir iğne yardımıyla yapılır. operasyon sonrasında hareket kaybı komplikasyonu yaşanmaz.
- Spinal anestezi: Anestezi ilacının omurların arasına doğrudan verilmesi ile uygulanır. anestezi sonrasında bel altında kalan bütün uzuvlar his kaybı yaşar. operasyondan sonraki 6 saate kadar bu his devam edebilir.
- Epidural-spinal anestezi: Her iki uygulamanın birlikte kullanılması ile gerçekleştirilir. en sık kullanıldığı durum sezeryan ile gerçekleşen doğumlardır.
- Sinir bloğu: Bacaklar ve kollar gibi uzuvların ameliyatlarında tercih edilir. ameliyat bölgesindeki sinirlerin hissizleştirilmesi prensibi ile uygulanır.
- Genel Anestezi: Bilincin tamamen kapanmasını sağlayan anestezi yöntemidir. uzun sürecek ya da büyük çaptaki ameliyatlar için tercih edilir.
ameliyattan korkan hastalar genel anestezi tercih etseler de, lokal ve bölgesel anestezi sırasında verilen yatıştırıcılar hasta konforu için yeterli olacaktır.
sedasyon adı verilen bu uygulama ile hastanın stres seviyesi, korkusu ve paniği giderilmiş olur.
bu nedenle en uygun anestezi türü bir uzman tarafından belirlenmeli, diğer yöntemler için ısrarcı olunmamalıdır.