Dünya Antibiyotik farkındalık haftası nedeni ile reçetesiz ve doktorun önermediği Antibiyotik kullanımından kaçınalım
Yanlış ve gereksiz yere kullanılan her ilaç aynı zamanda bir zehir olabilir.. Antibiyotik ateş düşürücü ağrı kesici değildir.
Akılcı ilaç kullanımı: Dünya Sağlık Örgütüne göre Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı, uygun süre ve dozda, en uygun maliyetle ve kolayca sağlayabilmeleridir.
Akılcı İlaç Kullanımı, öncelikli olarak halkın sağlığını ve toplum çıkarlarını gözetmelidir. Tüm dünyada hatalı bir şekilde, gereksiz yere, etkisiz ve yüksek maliyete yol açan ilaç kullanımı gibi nedenlerle ilişkili olarak çok çeşitli sorunlar yaşanmaktadır.
Akılcı ilaç kullanımında özellikle bazı şeylere dikkat edilmelidir. Öncelikle hastanın sorununun hekim tarafından doğru tanımlanması gerekir. Buna paralel medikal tedavi gerektiren ve gerektirmeyen, etkili olan tedavinin tanımlanması, eğer medikal tedavi yapılacaksa, uygun ilaçların seçilmesi, her bir ilaç için uygun doz ve sürenin belirlenmesi ve uygun reçete yazılması basamakları izlenmelidir. Bu aşamada güncel tanı ve tedavi kılavuzları esas alınmalıdır.
Akılcı İlaç Kullanımının uygulanmasında görülebilen bazı hataları şöyle sıralayabiliriz.
Hastaların sorunlarının hekim tarafından eksik yada hatalı konulması, tanıda hatalar, uygun olmayan tedavi ve ilaç seçimi, medikal tedavi planlanan hastalarda reçetenin doğru düzenlenmemesi,ilaç dozlarının kişiye göre uygun dozda planlanmaması, ilaç kutularında eczaneler tarafından yapılan işaretleme, bilgilendirme ve etiketlemelerin hatalı veya eksik yapılması, hastaya doğu aktarılmaması , hastalarla iletişim eksikliği,buna bağlı tedavi süreci, ilaç kullanımı, uygulama ve saklama koşulları, yan etkiler ile ilgili gerekli bilgilendirmenin eksik yapılması, hasta uyumunda eksiklik.
Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili eczaneler ve eczacılara da büyük işler düşmektedir. Çoğu kez, hastanın ilacını kullanmadan önce, son karşılaştığı sağlık mesleği mensubu eczacılardır. Dolayısıyla eczacının hastaya vereceği bilgilerin önemi büyüktür.
Türkiye'de antibiyotik kullanımı ve buna paralel gelişen direnç problemi konusunda Avrupa ülkeleri arasında birinci sırada yer almaktadır. Ülkemizde ki reçtelerin üçte birinde antibiyotik bulunmaktadır. Hatta, Güneydoğu'daki bazı illerimizde bu oran yüzde 50'leri bulmaktadır. Ülkemizde yılda yaklaşık 250 milyon kutu civarında antibiyotik kullanılmaktadır. Bu da yaklaşık 1,5 milyara mal olmaktadır.
Antibiyotiklerin gereksiz ve yanlış kullanılmasından kaynaklı ve bu ilaçların çoğunlukla ithal olmasından dolayı ülkemizin ekonomik olarak karşılaştığı yük bu kadar yüksek iken , diğer tarafından antibiyotiklerin yanlış kullanılmasından dolayı ortaya çıkan antibiyotik direncinin yarattığı sağlık problemleri de giderek artmakta ve bakterilere karşı elimizdeki en önemli silah olan antibiyotiklerde etkisiz kalabilmektedir.
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği Antibiyotik Direnci Çalışma Grubu verilerine göre 100’den fazla antibiyotiğin pek çoğuna karşı bakterilerin direnç geliştirdiği belirttildi. İnfeksiyon hastalıklarından dolayı her yıl ölen kişi sayısının 2050 yılına kadar tüm dünyada 10 milyon kişiyi bulacağı ve bu rakamın kanserlerden, kalp-damar hastalıklarından ve nörolojik hastalıklardan kaynaklı ölümlerin çok daha üstünde olmak üzere ilk sıraya yerleşeceği tahmin edilmektedir. Yine veriler antibiyotiğe dirençli bakteri infeksiyonlarının tüm dünyada ekonomiye 100 trilyon dolar ek maliyet yükleyeceğini de göstermektedir.
Hal böyle iken hepimize büyük sorumluluklar düşmektedir.. Hekimler, hastalar, sağlık personelleri, eczane ve eczacılar bu konuda daha duyarlı ve dikkatli olmalıyız. Antibiyotik kullanmadan önce mutlaka hekime danışılması, hekim reçete etmedikçe ve eczacıya danışılmadıkça asla antibiyotik kullanılmaması gerektiği, antibiyotiklerin ağrı kesici, ateş düşürücü olmadığının ve her hastalığı tedavi etmediğinin unutulmaması gerektiğini, özellikle soğuk algınlığı, nezle ya da grip gibi virüslere bağlı solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotiklerin tedavide yeri olmadığının, eş dost tavsiyesiyle ilaç kullanılmaması gerektiğini unutmamamız gerekmektedir.
Genç Devlet Hastanesi
Başhekim
Uzm.Dr. Mehmet ALAGÖZ